Ju ndoshta keni përjetuar Déjà vu të paktën një herë në jetën tuaj dhe pyesni veten: “Çfarë më ka ndodhur mua?” Déjà Vu fjalë për fjalë do të thotë “tashmë e parë” në frëngjisht dhe ndodh kur ndihemi sikur një person, vend, ose gjë është e njohur për ne, pa pasur mundësinë t’i përjetonin ato më parë.
Ky fenomen i çuditshëm ndodh në 70% të popullsisë.
Ndërsa njerëz të ndryshëm përjetojnë deja vu në mënyra të ndryshme, kuptimi prapa fenomenit mbetet universal. Shkencëtarët kanë filluar të hulumtojnë deja vu sepse kaq shumë njerëz e përjetojnë atë, kështu që ata donin të fitonin më shumë njohuri për atë që e shkakton atë.
Një studim i kryer nga Akira O’Connor dhe ekipi i tij në Universitetin e St Andrews, në Mbretërinë e Bashkuar, zbuloi se deja vu ndodh në mënyrë që ne të mund ‘të kontrollojmë’ kujtimet tona. Për të provuar këtë fenomen, O’Conner dhe ekipi i tij gjetën një mënyrë për të shkaktuar ndjenjën e deja vu në laborator.
Për të kryer studimin, O’Connor dhe ekipi i tij gjetën së pari një mënyrë për të shkaktuar kujtime “të rreme”. Ata do t’u tregonin pjesëmarrësve një listë të fjalëve të lidhura – të tilla si shtrati, jastëku, nata, ëndrra – por duke u larguar nga një fjalë që i lidh ato së bashku; në këtë shembull, fle. Kur ekipi i pyeti pjesëmarrësit më vonë rreth fjalëve, shumë veta besonin se ata në fakt dëgjuan “gjumë”, e cila do të ishte një kujtesë e rreme.
Për të rikrijuar ndjenjën e deja vu, ekipi i O’Connor-it i pyeti pjesëmarrësit nëse kishin dëgjuar ndonjë fjalë që fillonte me shkronjën “gj”. “Ata thanë se nuk kishin. Më vonë, kur u pyetën nëse dëgjuan fjalën “gjumë”, ata kujtuan se nuk mund të kishin dëgjuar, por fjala ende ndihej e njohur. “Ata raportojnë që kanë këtë përvojë të çuditshme të Déjà vu,” thotë O’Connor.
ÇFARË THOTË STUDIMI RRETH MEMORIES TUAJ ?
Studimi thotë që deja vu është vetëm një pjesë e të pasurit një sistem të shëndetshëm të kontrollit të kujtesës dhe se njerëzit që përjetojnë deja vu më shpesh kanë më pak gjasa të harrojnë detajet e ngjarjeve të rëndësishme.
Christopher Moulin në Universitetin Pierre Mendès-France në Grenoble thotë se rezultatet e studimit nuk duken shumë premtuese për njerëzit që nuk përjetojnë deja vu. “Pa qenë i pasjellshëm, ata nuk reflektojnë në sistemet e tyre të kujtesës”, thotë ai.
